ADET KANAMASI (REGL) NEDİR?

Basit olarak adet kanamasının tanımı seks hormonları olan östrojen ve progesteronun (gebelik oluşmamasına bağlı) yumurtalıklardan üretiminin duraksamaya uğraması ve böylece rahim içindeki endometriumun (rahmin iç duvarı) fonksiyon tabasının dökülerek kanama şeklinde atılmasıdır. Her kanamanın başlangıcı, aynı zamanda yumurtalıklarda yavaş yavaş büyümeye başlayan folliküllerin (içinde yumurta hücresini taşıyan içi su dolu kese) salgıladığı östrojen hormonu ile atılan tabaka tamir edilerek (epitelizasyon) yeni bir adet döneminin başlangıcı olmaktadır.

ADET DÜZENSİZLİKLERİNE, AŞIRI KANAMALARA NEDEN OLAN HASTALIKLAR NELERDİR? 

Önemli not: Adet gecikmesi olan cinsel aktif (cinsel ilişki yapan) bir kadında öncelikle gebelik düşünülmeli, gebelik ve gebeliğe ait komplikasyonlar ekarte edilmelidir. Ancak gebelik ekarte edildikten sonra diğer hastalıklar ve nedenler düşünülmeli ve ona göre tedaviye geçmelidir.

1-ANOVULATUAR (yumurtlamasız) KANAMALAR

Düzensiz adet kanamalarında en sık görülen nedenlerdir. Anovulatuar kanamaya neden olan sebepleri şöyle sıralayabiliriz.

a)Poli kistik over sendrumu: Yumurtalıklarda tesbih dizisi gibi sıralanan 10’dan fazla kisciklerin olması, yumurtlama tembelliğine bağlı gecikmeli adet kanamaları ve hiperandrojenizme bağlı erkeksi tüylenmede artışla giden bir hastalıktır.

b)Obezite (şişmanlık): Bu gibi kadınlardaki adet gecikmeleri %5 oranında zayıflamayla dahi yumurtalıklar çalışacağı için adetler düzene girebilir.

c)Ergenlik çağında olanlar (adölesanlar)(13-18 yaş arası)

d)Menopozdan önceki 8 yıl içinde olanlar (42-50 yaş arası)

Bu kanamaların özelliği 40 günden daha fazla aralıklarla adet görmeleri ve bu adetinde şiddetli kanama şeklinde olmasıdır. Bu hastalıklarda sürekli bir östrojen hakimiyeti vardır. Yumurtlama olmadığı için progesteronla östrojen baskılanamaz.

Anovulatuar (yumurtlamasız) Adet Kanamalarının Tedavisi

1. Progesteron tedavisi: progesteron güçlü bir antiöstrojenik bir ajandır. Artmış olan östrojeni baskılayarak kanamayı düzene sokar.
 
2. Östrojen-progesteron cylic (periyodik) tedavisi: Burada da artmış olan östrojeni 14üncü günden sonra progesteronla baskılama esasına dayanır.
 
3. Kürtaj yapılması mümkün olmayan ergenlerde (juvenil kanama) ve bekarlar da 5 ila 7 gün yüksek doz arkasından da 20 gün tek doz olmak üzere doğum kontrol hapları.
 
4. Diletasyon ve küretaj.

2-PIHTILAŞMA BOZUKLUĞUNA BAĞLI KANAMALAR

Kalıtımsal olarak pıhtılaşma faktörlerinin eksikliğine bağlı özellikle menoraji tarzında cylic (periyodik) ancak aşırı fazla kanama durumu burada da eksik olan pıhtılaşma faktörleri yerine koyarak da tedavi edilir.

BAZI İLAÇLAR

Antikoagülan ilaçlar, tamoksifen ve steroid gibi ilaçlarda düzensiz adet kanamalarına yol açabilir.

ENDOMETRİAL HİPERPLAZİ VEYA NEOPLAZİ

Endometrial hiperplazinin atipik olmayan grubunda tıbbi tedavi özellikle 3 ay 40 ila 80mg megesterol asetat (progesteron) verilebilir. Atipik endometrial hiperplazide ise tedavi cerrahidir.

KRONİK ENDOMETRİT

Burada ortaya çıkan lökositler ve makrofajlar proteolitik enzimleri ve prostoglandinleri artırarak kanamaya neden olurlar. Tedavisi enfeksiyon tedavisi+küretajdır.

6-UTERİN MİYOMLAR (RAHİM URLARI)

Bu konu miyomlar bölümünde geniş bir şekilde açıklandığı için burada değinilmeyecektir. (lütfen ana sayfamızdaki miyomlar bölümünü tıklayınız.)

7-ENDOMETRİAL POLİPLER

Genç yaşlarda histereskopi ile çıkartılmalıdır. Menopozda kanama nedeni polip bulunmuşsa histerektomi düşünülmelidir. Çünkü menopozda bu lezyonlar prekanserozdur.

ADENOMİYOZİS

Bu konuda da mirena (hormon salgılayan spiraller) veya endometrial ablasyo (rahim içinin sıcak su içeren balonlarla dağlanması) tedavileri yapılabilir.

ADET DÜZENSİZLİĞİ VE KANAMA BOZUKLUĞU TEDAVİSİ NASILDIR?

Aşağıda anlatılanlar hormonal bozukluğa bağlı olmayan kanamaların tedavisidir.

1. Mirena: progesteron içeren spiraller
 
2. GNRA anologları
 
3. Endometrial ablasyon: açıklanamayan menoraji tarzı kanamalarda endometriumu incelterek %80 oranında başarı sağlar. Ve 5 yıl süre ile kanama tekrarı olmaz. 90 dereceye kadar ısıtılmış içi sıvı dolu balonlarla endometrium dağlanır.
 
4. Steroid olmayan antienflamatuar ajanlar: menoraji tarzında kanamalarda özellikle spirale ve miyomlara bağlı kanamalarda genişlemiş olan endometriumu daraltarak kanamanın durmasını sağlarlar.
 
5. Doğum kontrol hapları: Açıklanamayan menoraji tarzında kanamalarda %40 oranında tedavi sağlar.
 
6. Cerrahi: Histerektomi, miyomektomi, polipektomi gibi operasyonlar, karın yoluyla (abdominal) veya vajinal yolla (histereskopi) yapılabilir.